Bè-prim
Rhynchostegiella tenella
Brachytheciaceae
Nom en français : Longbec fin.
Descripcioun :Aquelo mousso pluroucarpo sedouso, poulideto e mau-eisado à derraba (fau un coutèu) trachis dins li relarg d'oumbro e fres, pulèu sus roco cauquiero (mai pas soulamen). Èi pulèu pichoto pèr uno mousso pluroucarpo. Li tijo e fueio soun primo ; li fueio de 1 à 1,5 mm soun tambèn primo, tout en long e en lanço ; se vèi pas gaire la costo, elo tambèn longo.
Usanço :Se pòu engana emé d'àutri mousso pluroucarpo di fueio primo. Amblystegium serpens a de fueio en lanço pu larjo e douno pas un biais sedous. Rhynchostegiella litorea di proun proche e que trachis en ribo de mar, a de cellulo apicalo de fueio pu courto qu'aquéli dóu mitan.
Port : Pluroucarpo
Taio : 2 à 3 cm
Fueio : 1 à 1,5 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rhynchostegiella
Famiho : Brachytheciaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,6 à 1,2 mm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido :
Autouno
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 10 à 1800 m
Aparado : Noun
Óutobre à desèmbre
Liò : Roco
- Esboudèu
- Paret
- Muraio
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Rhynchostegiella tenella (Dicks.) Limpr., 1890
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753